Wasabi Bitkisi ve Wasabi Yetiştiriciliği

Wasabi, aynı zamanda Japon turpu olarak olarak bilinmektedir. Özellikle suşi ile birlikte servis edilmesi ile tüm dünyada tanınmıştır. Bunun beraber çeşitli tuzlu atıştırmalıkları baharatlamak ve bazı yemeklere lezzet vermek amacı ile de kullanılır. Sert, güçlü ve acı tadı özellikle baharat severler tarafından oldukça beğenilmekte ve tercih edilmektedir. Şunu da belirtmekte fayda vardır. Günümüzde özellikle Japonya dışında satılan wasabi soslarının büyük kısmı orijinal wasabiden elde edilmemektedir. Birçoğu hardal ve avrupa yaban turpu gibi ürünlerin karışımı ve bunların renklendirilmesi ile elde edilmektedir. Orijinal wasabi sosunun kullanım süresi oldukça kısadır.

Bazı maceracı bitki severler wasabiyi bahçede veya evde yetiştirmeyi düşünebilir. Bu kesinlikle mümkün değildir diyemeyiz ama oldukça zor olduğunu söylemekte fayda vardır. Wasabi tam gölge olan ve yüksek nemli alanları sever. Bu nedenle güneş ışığı almayan bölgeler wasabi yetiştiriciliği için uygundur. Fakat oldukça hassas ve gereksinimleri olan bir bitki olduğu için yetiştiriciler wasabiyi genellikle seralarda yetiştirmeyi seçerler.

Wasabi bitkisinin tüm kısımları tüketilebilmektedir. Olgunlaşmış olan bitkinin kök kısmı wasabi sosu ve macunu yapımında kullanılan kısımdır. Sapları ve yaprakları da tüketilebilir. Sap ve yaprakları genellikle salata, çorba ve kızartılmış yemeklerde kullanılmaktadır.

Wasabi Bitkisi Nasıl Ekilir?

Wasabi bitkisini yetiştirmek oldukça zordur. Bu bitkinin spesifik gereksinimleri vardır. Bu gereksinimlerden öncelikli olarak gölge alanlar, eşit derecede nem içeren ama ıslak olmayan toprak, sıcaklık dalgalanması çok olmadan 8 ile 22 °C sıcaklık sayılabilir. Eğer böyle bir ortam sağlayabilirseniz tercihen ilkbahar döneminde wasabi ekimi yapabilirsiniz. Wasabiler eğer saksılara ekilecekse saksı boyu en az 1 metre olmalıdır. Eğer koşullar değişebiliyorsa wasabi bitkisini seralarda ya da hareket ettirilebilen saksılarda yetiştirmek daha mantıklı olacaktır.

Bu bitkiyi eğer sabit bir yere dikecekseniz gölge bir alan belirlemeniz önemlidir. Toprak iyi şekilde drene edilmiş, hafif asidik veya nötr olmalıdır. Eğer toprak pH’nız uygun değilse sık sık kontrol etmeniz gerektiğinde müdahale etmeniz gerekir.

Wasabi Bitkisi Bakımı

Bitkinin ekiminden önce bazı kriterleri değerlendirmek ve buna göre ekim yapmak gerekir. Ekimden sonra da bitkinin gereksinimleri çok önemlidir. Biraz hassas ve yetiştirilmesi zor bir bitki olduğundan dolayı dikkatli olmak gerekir.

Işık

Doğrudan güneş ışığı wasabi bitkisi için uygun değildir. Bu nedenle en çok dikkat edilmesi gereken konulardan birisi budur, bu bitkiler mutlaka gölge alanlarda yetiştirilmelidir. Eğer güneş ışığına görüşü varsa gölgelik kumaşlar ile güneş ışığının bitkiye gelmesi engellenmelidir. Eğer bitki saksıdaysa saksıyı uygun alanlara mevsime göre hareket ettirmelisiniz.

Toprak

Yukarıda da yazdığımız gibi wasabi bitkisi hafif asidik veya nötr toprakları sever. Aynı zamanda toprağın nemi çok önemlidir. Toprak sürekli olarak nemli olmalıdır ama asla ıslak halde olmamalıdır. Zengin toprak kullanılmalıdır ve saksıda yetiştiriliyorsa toprak kompost ile karıştırılmalıdır.

Su

Wasabiler ekim sırasında ve sonrasında düzenli olarak sulanmalıdır. Bununla beraber püskürtme tarzında nemlendirme sistemi bu bitkiler için uygundur. Sulama düzenli olarak yapılmakla beraber asla bitki suya uzun süre maruz kalmamalıdır. Yani toprağın emeceği şekilde fazla olmadan su verilmelidir. Toprak her zaman nemli olmalı ama gerekenden fazla su olmamalıdır.

Sıcaklık ve Nem

Wasabi bitkileri sıcaklığa karşıda hassastır. İdeal sıcaklığı 8 ile 22 derece arasıdır. Bu aralığın dışındaki sıcaklıkları tolere edemezler. 0 derecenin altında ve 25 derecenin üstündeki sıcaklıklar bitkiye zarar verebilir veya bitkiyi öldürebilir. Bu nedenle wasabi yetiştirilecek bölge seçilirken bu durum mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Wasabi Çeşitleri

Çeşitli özellikleri ön plana çıkmış olan bazı wasabi çeşitleri vardır. En popüler olan wasabi çeşitleri şunlardır.

• Daruma Wasabi çoğu çeşitten daha yüksek sıcaklıklara toleranslıdır.
• Fuji Daruma Wasabi dikildiği yıl hasat edilmeye hazır, hızlı büyüyen bir çeşittir.
• Green Thumb Wasabi yenilebilir yapraklar için iyi bir seçimdir.
• Sanpoo Wasabi fakir topraklarda iyi büyümesi için geliştirilmiştir.
• Mazuma Wasabi köklerin olgunlaşması için üç yıla kadar süren yavaş büyüyen bir çeşittir.

Genel olarak wasabilerin hasadı ikinci yıldan itibaren başlamaktadır. Bu nedenle bu büyüme döneminde dikkatli davranmak ve onlara en iyi şekilde bakmak önemlidir. Dönem uzun olduğu için riskte fazladır. Bitkinin kök kısmının hasadı için yaklaşık 2 yıl gerekiyor olsa da; birkaç ay içerisinde yaprak vermeye başlarlar. Bu dönemde bitkinin yapraklarını toplayabilirsiniz. Hatta bitkinin yapraklarını her 6-8 haftada bir toplamak gelişim açısından daha iyi olacaktır.

Wasabi bitkisi tohumdan veya fidelerde çoğaltılabilir. Her iki türde de çoğaltmak zordur ve profesyonellik gerektirir. Olgun bitkinin taban kısmında görülen genç sürgünlerden çoğaltma işlemi daha çok tercih edilmektedir. Dikkatli bir şekilde koparılan bu genç sürgünler kompost ile karışık zengin topraklara ekilebilir. Yaklaşık 2 ay içerisinde bu genç sürgünler köklenir ve ekime hazır hale gelir. Wasabi tohumlarının çimlenmesi zordur, bu nedenle ticari tedarikçilerden bile bulmak zordur.

Türkiye’de Wasabi Yetiştiriciliği

Bu bitkinin çok büyük bir kısmı Japonya’nın dağlık, bol gölgeli, serin ve nemli bölgelerinde yetişiyor. Ülkemizi değerlendirdiğimizde özellikle sıcaklık anlamında ciddi anlamda sorunlar çıkacaktır. Yıl içerisinde sıcaklığın 8 ile 22 derece arasında olması gerekiyor. Böyle bir iklimi ülkemizde bulmak çok mümkün değildir. Eğer yine de wasabi yetiştirmek istiyorsanız çok büyük saksılarda yetiştirmeniz gerekir ve yıl içerisinde çok fazla yer değiştirmeniz gerekir.