Keklik Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Kazancı Nedir?

Doğadaki kuş türlerinden birisi olan keklikler, lezzetli olan eti ve diğer özellikleri ile bilinir. Bir takım özelliklerinden dolayı diğer kuş türlerinden ayrı bir yeri olduğunu söylemek yanlış olmaz. Kendi içinde 10’dan fazla türü olan bir kuştur. Bu özelliklerinden dolayı son dönemlerde yabani ortamların haricinde, gelir elde etmek için yetiştirilmeye başlanmıştır. Keklik yetiştiriciliği, doğru olarak yapıldığında önemli bir kazanç kapısı haline gelebilir. Sadece eti değil, yumurtası da oldukça değerlidir. Yazımızın devamında kekliklerin özellikleri ve keklik yetiştiriciliği ile ilgili olan diğer konular hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Keklik yetiştiriciliği, son dönemlerde oldukça ilgi görmüştür. Bunun en önemli nedeni, söz konusu işin hem kolay hem de kazançlı olmasıdır. Fransa, İspanya, ABD, Çekya ve Macaristan gibi ülkelerde keklik yetiştiriciliği yoğun olarak yapılır. Burada üretilen hayvanlar, bazen avlaklarda avlatılırken, bazen de eti ve yumurtası için farklı şekillerde değerlendirilir. Ülkemizde ise keklik yetiştiriciliği Nazilli’nin Alamut köyünde yapılır.

Kekliklerin Genel Özellikleri

Keklikler, genellikle eti ve yumurtası için beslenir. Etinin düşük yağ oranı ve yüksek lezzete sahip olması, en önemli özelliklerinden birisidir. Avlaklar haricinde ülkemizde keklik yetiştiriciliği Kahramanmaraş, Yozgat, Afyon ve Gaziantep’te yapılır. Keklik yetiştiriciliğinin temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Eti ve yumurtası
• Hobi amaçlı
• Doğaya bırakma

Kekliklerin kendi içinde çok sayıda türü vardır. Ancak ülkemizdeki türleri incelendiğinde bunların sınırlı sayıda oldukları görülür. Ülkemizde kınalı keklik, Taş kekliği, Kum kekliği ve Gül kekliği vardır. Bunlar arasında en yaygın olanı Kınalı kekliktir.

Kekliklerin ağırlıkları ortalama olarak 550-650 gr kadardır. Bu rakamlar, erkek kekliklere aittir. Dişiler ise erkeklerden 50-60 gr daha hafif olur. Bu bakımdan ağırlıkların oldukça birbirine yakın oldukları söylenebilir. Ayrıca erkek ve dişilerin tüy renkleri de aynıdır. Dolayısıyla da erkek ve dişilerin ayırt edilmesinde, olgunlaşma zamanındaki mahmuzlarına bakılarak yapılır. Dişiler, erkeklere göre belirgin şekilde daha küçük mahmuzlara sahiptir. Daha kesin bir cinsiyet ayrımı yapılması gerekirse, bu defada kloakaya bakılır.

Kekliklerin vücut yapılarına bakıldığında kısa kuyruklu, yuvarlak kanatlı, gagaları yem almaya uygun ve dolgun vücut yapılı oldukları fark edilir. Bu özellikleri ile sülünden daha küçük, bıldırcından ise daha büyük bir vücuda sahip oldukları söylenebilir. Kınalı keklik türlerinin kendilerine has olan özelliklerinden birisi, alınlarından başlayan siyah çizgi önce gözlerine, daha sonra ise boyunların alt bölümlerine kadar iner. Bu türe “Kınalı” denilmesinin temel nedeni ise gaga, ayaklar ve bacakların kırmızı olmasıdır. Diğer türler ise bu şekilde bir özellik yoktur.

Keklikler yabani ortamlarda sürüyle yaşarlar. Tek seferde 15-20 civarında yavru yapabilirler. Buna bağlı olarak günümüzde sayılarının fazla olması beklenir. Ancak kontrolsüz avlanma, yanlış tarımsal ilaç kullanımı ve benzer nedenlerden dolayı sayılarının günümüzde oldukça az olduğu söylenebilir. Hatta bazı bölgelerde tamamen tükendikleri dahi bilinir.

Keklik Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Keklik yetiştiriciliği, hangi amaçla yapılıyor ise ona göre bir sistem kurulması gerekir. Örneğin, kekliklerin yumurtalarının satışı yapılacaksa, buna göre ayarlamalar yapılması gerekecektir. Bu tür küçük farklılıklar dışında genel olarak diğer hususların aynı olduğu söylenebilir. Aşağıda keklik yetiştiriciliğine ilişkin diğer detaylar yer almaktadır.

Keklik Barınakları

Barınak olarak kümes, ızgara sistemi veya kafes tercih edilebilir. Bu tür barınaklar keklikler için uygundur. Ancak bazı hususlara dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Barınakların tabanına talaş serilmelidir. Ayrıca barınakların büyüklükleri, keklik sayısı ile orantılı olmalıdır. Örneğin, kekliklerin büyüklüklerine göre 5 m2’lik bir alanda 35-40 yavru beslenebilir. Keklikler büyüdükçe rakamın düşürülmesi ve barınak tabanına kum eklenmesi gerekir. Tel örgü aralıkları en fazla 1 cm olmalıdır. 7 haftayı geçtikten sonra m2’ye 5 keklik gelecek şekilde ayarlama yapılmalıdır.

Barınaklar hazırlanırken kekliklerin rahatlığı kadar dışarıdaki tehlikeler de dikkate alınmalıdır. Kemirgen ve diğer kuşların kafese girememesi son derece önemlidir. Bunlar keklikleri öldürebilir, yumurtaları çalabilir ya da kekliklere farklı hastalıklar bulaştırabilir. Kedi, tilki ve sansar gibi hayvanlar, kekliklerin en önemli düşmanlarıdır. Bütün bu tehditler dikkate alınarak barınaklar hazırlanmalıdır.

Kuluçka Dönemleri

Keklikler doğada sürüler halinde yaşar ve çiftler halinde bulunur. Ancak keklik yetiştiriciliği yapılırken 4 dişiye 1 erkek düşecek şekilde ayarlamalar yapılmalıdır. Kafesin büyüklüğüne göre bu oranın katları halinde gidilmelidir. Örneğin; 50 keklik alacak bir kafesiniz varsa bunun 40 tanesi dişi, 10 tanesi ise erkek olmalıdır.

Damızlık seçiminin dikkatli bir şekilde yapılması son derece önemlidir. Kış sonunda bu işlem yapılmalıdır. Ayrıca erkek keklikler, çiftleşme mevsiminde tek olmak ister. Bundan dolayı kafesteki diğer kekliklerle dövüşebilir. Bunun engellenmesi için Aralık ve Ocak aylarında buna ilişkin önlemler alınmalıdır.

Dişi keklikler Mart ve Nisan aylarında yumurtlamaya başlar ve yumurtlamaları yaz sonuna kadar devam edebilir. Yumurtlama süresi uzatılmak istenirse ekstradan ışıklandırma yapılarak bu, sağlanabilir. Böylece Ağustos ayının sonuna kadar yumurtlama gerçekleşir.

Dişi kekliklerin yumurtlaması için en az 4 aylık olmaları gerekir. Sezonda 35 ile 50 arasında yumurta üretirler. Ancak gerekli ışıklandırma yapılarak bu rakam 65-70’e kadar çıkarılabilir. Bu noktada kekliklerin genellikle kendi yumurtalarının üzerine çıkmayacaklarının bilinmesi gerekir. Dolayısıyla keklik yetiştiriciliği için kuluçka makinesi kullanımı zorunluluktur. Yumurtalar fazla bekletilmeden makineye konulmalıdır. 2-3 hafta boyunca biriktirilen yumurtalar makine konulmalıdır. Böylece çıkan civciv sayısı belirgin şekilde yüksek olacaktır.

Kekliklerin kuluçka süresi 24 gündür. Bunun ilk 21 gününde kuluçka makinesinin sıcaklığı 37,5 derece, nem oranı ise %60 olmalıdır. Son 3 günde ise sıcaklık 36,5 derece, nem ise %70 olmalıdır. Ayrıca ilk 21 gün sonunda yumurtalar lamba ile kontrol edilerek bozuk ve döllenmemiş olanlar makineden alınmalıdır. Keklik yumurtalarından civciv çıkma oranı %90’dır. Ancak bu yüksek oranın ciddi bir özen ile yakalandığı unutulmamalıdır.

Kekliklerin Bakımı

Civcivler ilk çıktıklarında ortam sıcaklığının 32 derece olması gerekir. Ayrıca ayaklarına zarar gelmeyecek türden tellerin üzerinde ya da yerde bulunmaları önemlidir. İlk haftadan itibaren ortam sıcaklığı her hafta 3 derece düşürülmelidir. Yaklaşık 4 hafta sonunda ortam sıcaklığının 21-22 dereceye sabitlenmesi son derece önemlidir. Bu sıcaklığın altına düşülmemesine de ekstradan özen gösterilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Ayrıca ortam ışığının azaltılması ve gagalamanın önüne geçilmesi için gaga kesme gibi ekstradan önlemler alınması gerekebilir.

Keklikle başlangıçta hindi yemi ya da %28 oranında protein içeren sanayi yemi ile beslenmelidir. Ergin döneme geldiklerinde ise %22 oranında protein içeren sanayi yemine geçilebilir. Keklikler haftada ortalama 300 gr yem yerler. 18 haftalık olana kadar 4 kg’a yakın yem tüketmiş olurlar. Bu süre sonunda ağırlıkları ise yaklaşık 600 gr olur. Bunun haricinde keklik beslenmesinde aşağıda yer alan yemler de kullanılabilir:

• 0-7 Gün: Etlik civciv başlangıç yemi
• 7-14 Gün: Etlik civciv yemi
• 14-70 Gün: Etlik piliç yemi
• 71 Gün-Yumurtlama Dönemi: Piliç geliştirme ve karma yemler
• Yumurtlama Dönemi: Damızlık yumurta yemi

Keklikler 4 aylık olduklarında yumurta üretmeye başlayabilir. Doğal olmayan ortamlarda yetişen keklikler, yumurtaları kırma girişimlerinde bulunabilir. Bundan dolayı yumurtaların günde en az iki defa toplanması gerekir.

Kekliklerin direkt güneş ışığına ve rüzgara maruz kalmaması gerekir. Ayrıca kafes tabanı telli olduğunda, hayvan dışkıları direkt olarak kafes dışına çıkar. Bu sayede kafes sürekli temiz kalmış olur.

Keklik Yetiştiriciliği Kazancı

Keklik yetiştiriciliğine ilişkin genel bilgiler yukarıda yer almaktadır. Bu işi yapmak sanıldığı kadar zor değildir. Ancak üretilen ürünlerin kazanca çevrilmesi için pazarın bulunması gerektiği unutulmamalıdır. Örneğin; keklik yumurtaları nereye satılacak, etler nerelere verilecek gibi sorular cevaplandıktan sonra keklik yetiştiriciliğine başlanmalıdır.

Bu işin kazancı ise son derece yüksektir. Çünkü keklik eti ve yumurtası değerli olup, bunlara ilişkin talep ise fazladır. Doğru şekilde yapılan keklik yetiştiriciliği, üreticileri fazlasıyla memnun edecektir.