Tarhun (Estragon) Otu Nedir? Nasıl Yetiştirilir?
Çok yıllık bir bitki olan tarhun özellikle Fransız mutfağında popülerdir. Aynı zamanda estragon olarak da bilinen tarhunun, ayçiçeği ailesinin bir parçası olduğunu öğrenince şaşırabilirsiniz. Aslında iki tür tarhun vardır. Bunlar Fransız ve Rus çeşidi olarak adlandırılır. Fransız çeşidi daha yaygın olarak bulunur ve Rus çeşidinden daha güçlü bir tada sahiptir. Fransız çeşidi (alt tür olarak sativa), bu konumuzda sizlere aktaracağımız tarhun türüdür.
Bu bitkinin uzun, açık yeşil yaprakları vardır ve birkaç metre yüksekliğe kadar büyüyebilir. Sadece bir bitki bile oldukça fazla miktarda kullanılabilecek tarhun verecektir. Tarhun, ılıman Avrupa bölgelerine özgüdür. İyi drene edilmiş toprağı, güneşli veya kısmen güneşli yerleri tercih eder. İlkbahar sıcaklıklarında büyür ve aşırı sıcak iklimlerde iyi sonuç vermez.
Bilimsel İsim | Artemisia dracunculus (Sativa alt türleri) |
Bilinen İsimler | Tarhun, Estragon |
Bitki Türü | Çok Yıllık Bitki |
Bitki Boyutu | 60-80 cm |
Işık İsteği | Güneşli veya Kısmen Güneşli |
Toprak Tipi | Kumlu ve İyi Drene |
İdeal Toprak pH’ı | Nötr (6,5 ila 7,5 Arası) |
Çiçeklenme Zamanı | Yaz Mevsimi |
Çiçek Rengi | Açık Yeşil Yapraklar |
Yetiştirildiği Yerler | Ilıman Avrupa ve Asya |
Tarhun Nasıl Yetiştirilir?
Tarhun çok bilinen ve tercih edilen bir bitki değildir. Ancak oldukça lezzetli, bakımı ve büyümesi kolay olan, kuraklığa ve diğer olumsuz faktörlere karşı dayanıklı bir bitkidir. Fransız tarhunu, steril çiçekler üretir. Yani bu çiçeklerden elde edilen tohumların çimlenip, yeni bitki oluşturma şansları yoktur. Bu nedenle bahçenize tohumdan ekilemez. Bitkinin ekimi satın alacağınız fide ile ya da mevcut tarhun bitkisinden alacağınız bir çelik ile sağlanır. Erken ilkbahar döneminde dikmek yardımcı olacaktır. Tarhununuzun sıcak iklimlerde çok fazla doğrudan güneş almamasını sağlamak en iyisidir. Ayrıca kumlu, iyi drene olan bir toprak seçmeniz gerekmektedir.
Işık
Fransız tarhun, diğer pek çok bitkinin aksine, sıcak iklimlerde doğrudan güneş ışığını sevmez. Çok sıcak bir yerde yaşamıyorsanız tam güneş ışığı iyidir. Ancak aksi takdirde yani sıcak bölgelerde yalnızca sabahın erken saatlerinde güneş ışığı bir yer seçmek mantıklı olacaktır.
Toprak
Tarhun genel olarak ıslak toprakları sevmez. Kumlu ve iyi drene toprağa ihtiyacı vardır. Kuraklığa karşı dayanıklı bir bitki olduğundan bu konuda endişelenmenize gerek yoktur. Yüksek nem oranına sahip, asidik topraklar büyümede gerilik, köklerde çürüme ve lezzette azalma gibi sorunları beraberinde getirecektir.
Sulama
Tarhununuzu ne kadar sulayacağınız, hava koşullarına ve bitkinin olgunluğuna bağlı olacaktır. Genel olarak toprağın nemini kontrol ederek sulamak gerekir. Yaşadığınız bölgedeki sıcaklık ve nem durumu da sulama ihtiyacının belirlenmesinde önemlidir. Birkaç günde bir yapılacak hafif bir sulama genellikle yeterli olacaktır. Tarhun az suyla hayatta kalsa da, çok kuru bırakılırsa yaprakların büyümesi olumsuz etkilenebilir.
Sıcaklık ve Nem
Bitkinin dayanıklı olduğunu söylemiştik. Sıcaklık konusunda çok fazla endişe duymanıza gerek yoktur. Soğuk havalar etkiliyor olsa da; dondurucu soğuk olmadığı sürece bitki yaşamına devam eder. Temel nokta aşırı sıcak ve aşırı sıcak olan bölgelerde direk güneş ışığı olmaması gerekir. Aynı zamanda yüksek nem oranı da sıkıntılıdır.
Gübre
Tarhun bitkisi genel anlamda gübreye ihtiyaç duymaz. En iyi lezzet, düşük besinli toprağa ekildiğinde elde edilir. Biraz kullanacaksanız, çok amaçlı bir gübre çeşidi sadece ilk dikim aşamasında uygulanmalıdır.
Tarhun Nasıl Dikilir?
Fransız tarhun, yalnızca çoğaltılarak veya bir fide veya bitki satın alınarak yetiştirilebilir. Bu bitki fazla çiçek açmaz ve çiçek açtığında çiçekler kısırdır. İlkbaharın sonlarında veya yazın başlarında mevcut bir bitkiden bir gövde kesimi alabilirseniz, çoğaltmak için uygundur. En iyi sonuçlar için genç bir gövde seçin ve yaklaşık 12-15 cm uzunluğunda kesin. Yaprakları alt üçte birinden çıkarın. Dip kısmı daha sonra köklendirme hormonuna batırıldıktan sonra nemli saksı toprağına yerleştirilebilir .
Kök bölme tekniklerini kullanmak da mümkündür . Bu en iyi kış sonunda yapılır. Kök topunu ikiye bölebilir ve bölmeyi taze toprağa ekebilirsiniz.
Tarhun Hasadı
Çok yıllık bir bitki olan Fransız tarhun, yaz sonuna kadar (genellikle mayıs ayından ağustos sonuna kadar) hasat edilebilir. İlk donların gelmesinden en az bir ay önce yaprak toplamayı yani hasadı bırakmanız gerekmektedir. Saplar yaklaşık 15 cm uzunluğa ulaştığında hasat etmeye başlayabilirsiniz. Bitkinin tepesini en yoğun büyüme mevsimi boyunca budanmış bir şekilde tutmak, hasat edilen yaprakların lezzetlerini korumasına yardımcı olacak ve en verimli büyümeyi sağlayacaktır.
Yapraklar en iyi taze olarak kullanılır, ancak çok uzun süre tutulmamaları koşuluyla kurutulduklarında da lezzetli bir şekilde kullanılabilir.
Saksıda Tarhun Yetiştirme
Tarhun, saksılarda yetiştirilebilir, ancak bitkini kökleri hızlı bir şekilde büyüdüğü için genellikle sadece iki veya üç yıl boyunca iyi sonuç verir ve daha sonra toprağa yeniden ekilmesi gerekir. Aynı zamanda seçtiğiniz saksının, yayılan kökleri barındıracak büyüklükte olduğundan emin olun.