Rezene Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Rezene Bakımı ve Tohumu

Rezene bilimsel adı ile Foeniculum vulgare hem mutfak ve kullanım amaçlı hem de süs amaçlı yetiştirilebilen bir bitkidir. Özellikle rezene tohumundan yapılan çayların tüketimi ülkemizde oldukça yaygındır. Rezene çok yıllık bir bitkidir. Tüy şeklindeki dalları ve sarı, yeşil yaprakları ile dikkatleri çeker. Özellikle yaz bahçeleri için oldukça güzel bir bitki olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında evde de yetiştirilmesi kolay olan bir bitki türüdür. Egzotik anlamda baktığımızda ise kelebek bahçeleri için oldukça önemli bir bitkidir. Çünkü kırlangıç kuyruklu tırtıllar onu bir besin kaynağı ve pupa alanı olarak kullanırlar. Bitki yaz aylarında küçük sarı çiçekler açar, ardından yapraklarla birlikte hasat edilebilen aromatik tohumlar ortaya çıkar. Anason veya meyan köküne benzer bir tada sahiptir. Rezene tipik olarak ilkbaharda ekilir ve hızlı bir büyüme oranına sahiptir.

Rezene Ne Zaman ve Nasıl Ekilir?

Don tehdidi ortadan kalktıktan sonra ilkbahar aylarında dikilebilir. Mart aylarının sonu veya nisan başı dikim için uygundur. Türüne göre değişmek ile beraber rezenelerin olgunlaşması 60 ila 90 gün arasında sürmektedir. İyi toprak drenajına sahip güneşli bir ekim alanı bu bitki için önemlidir. Bu sayede çok kaliteli ve verimli bir süreç ortaya çıkar. Bahçeye direk olarak ekebileceğiniz gibi evde veya bahçede saksılara da ekim yapabilirsiniz. Çapraz tozlaşma oluşabileceğinden ve tohumların lezzetini etkileyebileceğinden dolayı, rezene dereotu veya kişniş ile aynı alana dikilmemelidir. Ek olarak, rezene çeşidinin ekim sırasında olgun boyutunu dikkate aldığınızdan emin olun, böylece yanındaki diğer bitkileri gölgelemez. Ayrıca domates ve fasulyenin büyümesini engelleyebilir. Bu nedenle bu bitkilerden herhangi birinin yanına dikmekten kaçının.

Rezene tohumlarını yaklaşık olarak 1 cm derinliğe ekmeniz yeterli olacaktır. Eğer çok sayıda bitki ekiyorsanız ekim kısımlarına yaklaşık olarak 20 cm aralık bırakabilirsiniz.

Rezene Bitkisi Bakımı

Işık

Rezene, çoğu gün en az altı saat doğrudan güneş ışığı anlamına gelen tam güneş ışığını tercih eder. Gölgeli ve yeterli güneş ışığı almayan konumlar bitkinin yapısını bozabilir.

Toprak

Rezene nemli, verimli, iyi drene edilmiş toprakta ekilir. Hafif asidik bir toprak yapısı bu bitki için idealdir.

Su

Rezene hafif derece nemli olan toprakları sever ama ıslak toprağı sevmez. Bu nedenle toprak bir miktar nemini attıktan sonra tekrar sulama yapmakta fayda vardır. Sulama esnasında aşırıya kaçmamak gerekir.

Sıcaklık ve Nem

Rezene, çok yıllık bir bitkidir. Ancak asıl olarak üretildiği bölgelerinin dışındaki bahçıvanlar genellikle onu yıllık olarak yetiştirir. Bitki dona ve soğuğa karşı hassastır. Ayrıca, sıcak ve kuru koşullar, erken tohumlanmasına neden olabilir. Ilıman iklimlerdeki bahçıvanlar, hava sıcak kaldığı sürece bazen sonbaharda hasat için yaz sonunda ekim yapabilirler. Bitki, 15 ile 20 °C arasındaki sıcaklıklarda ve orta nem seviyelerinde en iyi şekilde büyür.

Gübre

Rezene genellikle gübreye ihtiyaç duymaz. Ancak ekim sırasında toprağa işlenen kompostun yanı sıra büyüme mevsimi boyunca birkaç ayda bir tabanının etrafına eklenen bir kompost tabakası olumlu katkılar sağlayacaktır.

Tozlaşma

Rezene bitkileri kendi kendine tozlayıcıdır.

Rezene Çeşitleri

Nasıl kullanmayı planladığınıza bağlı olarak, bahçenizde yetiştirebileceğiniz iki ana rezene türü vardır. Floransa rezene (Foeniculum vulgare var. azoricum) daha çok soğanlı sapı için yetiştirilen bir sebze gibi kullanılır. Ana bitki türü ise çok daha yaygın olarak görülür ve yaprakları ile tohumları için yetiştirilir.

• Solaris: Dayanıklı bir türdür ve büyük, yarı düz soğanlar üretir.
• Zefa Fino: 80 günde hasada hazır, dayanıklı ve geniş bir çeşittir.
• Orion: 80 günde hasat edilmeye hazırdır ve büyük, kalın, yuvarlak soğanlı, gevrek bir dokuya sahiptir.

Ot rezene çeşitleri ise şunlardır.

• Dulce: Özellikle tatlı bir tada sahiptir.
• Rubrum: Bronz yaprakları için yetiştirilir genellikle bronz rezene veya kırmızı rezene olarak bilinir.

Rezene ve Dereotu

İlk bakışta rezene ve dereotu yaprakları oldukça benzer görünebilir. Yapraklar tüylü, parlak sarı ile yeşil ve dallıdır. Bununla birlikte, rezene yaprakları dereotu yapraklarından daha uzun olma eğilimindedir ve otlar farklı tatlara sahiptir.

Rezene Hasadı

Taze kullanım için büyüme mevsimi boyunca gerektiği gibi rezene yapraklarını hasat edebilirsiniz. Hem çiğ hem de pişmiş yemeklerde kullanılabilir. Sık hasat, daha yoğun bir büyümeyi ve dolayısıyla daha hasat edilebilir yaprakları teşvik edecektir. Ancak bitkinin üçte birinden fazlasını bir kerede kesmemeye özen gösterin. Soğanlar, gövdenin tabanı şişer şişmez hasat edilebilir. Bitkiyi yukarı çekin ve soğanları kullanmadan önce beş güne kadar buzdolabında yıkanmamış olarak saklayın.

Dilerseniz bitkinin tohuma gitmesini önlemek için çiçekleri göründükleri gibi kesebilirsiniz. Bu, yaprakların büyümesini ve mümkün olduğunca uzun süre en iyi şekilde yaprak verimi sağlar. Ayrıca bitkinin bahçenizde kendi kendine tohum atmasını da engeller. Ancak tohumların hasat edilmesini veya kendi kendine tohumlanmasını istiyorsanız, çiçeklerin açmasına izin verebilirsiniz.

Saksıda Rezene Nasıl Yetiştirilir?

Rezeneyi saksılarda kolayca yetiştirebilirsiniz. Aslında bu, bahçenizde istemediğiniz yerlerde bitkinin kendi kendine tohum vermesini önlemek için iyi bir seçenek olabilir. Saksı en az 25 cm derinliğinde ve benzer genişlikte olmalı ve drenaj deliklerine sahip olmalıdır. Sırsız bir kil kabı, aşırı toprak nemini duvarlarından çıkarmaya izin vermek için idealdir.

Rezene uzun bir köke sahiptir ve bu nedenle çok kolay bölünmez. Bu nedenle en iyi yöntem tohumla çoğaltmaktır. Bu, özellikle rezenenin yalnızca yıllık olarak yetiştirilebildiği bir yerde yaşıyorsanız, yeni bitkiler elde etmenin hem kolay hem de ucuz bir yoludur.

Tohumdan Rezene Yetiştirme

• Büyüme döneminin sonunda olgun bir rezene bitkisinde tohum başlarının oluşmasına izin verin yani çiçeklere ellemeyin.
• İçindeki tohumları toplamak için tohumlu kısımları bir çarşaf veya bez üzerine sallayın.
• Tohumları bir veya iki hafta boyunca tamamen kurutmak için serin, karanlık ve kuru bir yerde ve tek bir tabaka halinde bekletin.
• Tohumları hava geçirmez etiketli bir kapta saklayın ve bir sonraki baharda ekmek istediğiniz yerlere ekin.

Çimlenmeyi hızlandırmak için ekimden önce tohumları bir veya iki gün suda bekletmekte fayda vardır. Doğrudan bahçeye ekilen rezene tohumları bir veya iki hafta içinde filizlenecektir. Çimlenmeyi beklerken toprağı eşit derecede nemli tutun ama tamamen ıslatmayın. Tohumlar iç mekanda ekecekseniz ilkbahar aylarından daha önceki bir dönemde yani kış sonunda da ekebilirsiniz. Havalar ısındıktan sonra evde yetiştirdiğiniz fidanları dış ortama aktarabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Rezene yetiştirmek kolay mı?

Rezenenin yetiştirilmesi kolaydır ve genellikle bahçede kolayca kendi kendine tohumlanır ve yetişir.

Rezene yetiştirmek ne kadar sürer?

Çoğu rezene çeşidi ortalama 60 ila 90 gün içinde olgunlaşır.

Rezene her yıl tekrar çıkar mı?

Rezene, ılıman iklimlerde kısa ömürlü çok yıllık bir bitkidir, ancak genellikle yıllık olarak yetiştirilir.