Somon Balığı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Somon balığı balık türleri arasında insan sağlığına en yararlı olan balıklardan biridir. Lezzetli ve yemesi kolay olduğundan bu balığın tüketimi her geçen gün artış göstermektedir. Tüketimin artması ile beraber bazı girişimciler somon balığı yetiştirme fikrine sahip olabilir. Bu nedenle bu yazımızda somon balığı yetiştiriciliği hakkında gerekli bilgileri vereceğiz. Ancak öncesinde somon balığının yaşamı hakkında detaylı bilgi sahibi olmak üretim aşamasını kolaylaştıracaktır.
Somon Balığı Nedir? Neden Değerlidir?
Somon balığı ana vatanı derin okyanuslar olan bir balık türüdür. Eti oldukça besleyici olan ve insan sağlığı açısından değerli olan bu balık son zamanlarda denize kurulan yapay çiftliklerde de üretilmeye başlanmıştır. Bu nedenle ulaşılabilirliği son yıllarda daha kolaydır.
Somon balığı uzun ve yassı bir gövdeye sahiptir. Kuzey Atlantik, İzlanda, Norveç, Birleşik Krallık ve Kuzey Amerika gibi yerlerde yetişen bu balık kırmızı-turuncu renkteki etiyle bilinir. Doğal ortamlarında 8 kiloya kadar ulaşabilen bu balıklar avcılardan kurtulduğu takdirde 5 yıl kadar yaşam sürerler. Doğal ortamlarında kendinden küçük balıklar ve böceklerle beslenen bu balık yapay çiftliklerde el yapımı yemler ile beslenir.
Somon Balığı Nasıl Yetiştirilir?
Somon balığı üretiminde dikkat edilecek en önemli husus çiftliğin kurulacağı yerin seçimidir. Yaşayabileceği yerler oldukça sınırlı olan bu balık ülkemizde yalnızca Karadeniz’in soğuk sularında üretilebilmektedir. Akdeniz, Ege ve Marmara gibi bölgelerde yer alan denizler bu balıkların gelişimi açısından elverişli değildir.
Somon balığı üretimine karar verildikten sonra ve gerekli koşullar sağlandıktan sonra ilk etapta anaç balıkların ya da yavruların temin edilmesi gerekmektedir. Damızlık olarak belirlenen balıklar çiftleşme dönemlerinde birlikte kaldıktan sonra anaçların yumurtaları erkeklerin de spermleri depolanır. Yumurtalar gerekli koşullarda bekletildikten sonra sperm ile yapay bir şekilde döllenir ve tepsilere yayılır. Ardından kuluçka tepsilerine ya da kuluçka makinelerine yerleştirilen döllenmiş yumurtalar çıkması için beklenmeye başlar. Kuluçka süresince ortamın sıcaklığı 10 dereceden düşük olmalıdır. Yumurtalar çatladıktan sonra yavrular yapışık olarak doğdukları kese aracılığı ile beslenebilse de yemlemeye kısa süre içerisinde başlanmalıdır.
Yumurtadan çıkan ve serbest yüzüşe başlayan balık yavruları bir süre yavru balık tanklarında bakılır. Geniş alanlarda özel yemler ile beslenen yavru balıklar büyümeye başlandıktan sonra deniz suyunu tolere edip edemediklerini ölçen testlerden geçer. Deniz suyu ile karşılaşmalarında herhangi bir sorun olmayan yavru somon balıkları belirli bir olgunluğa ulaştıktan sonra kendi boyutlarına özel deniz tanklarına alınır. Bu tanklar deniz içerisinde yer alır ve dışarıdan gelebilecek bütün tehlikelere karşı korunur. Aynı zamanda özel boyutlarda oldukları için içerdeki balıklar dışarı kaçamaz.
Somon Balığı Tankları Nasıl Olmalıdır?
Somon balığı doğal yaşamlarında çok geniş alanlara yayılan bir balık türüdür. Bu nedenle tankların kurulduğu alanın geniş olması çok önemlidir. Bu sayede balıklar dilebildiğince yüzebilir, stressiz bir şekilde büyüyebilirler. Ayrıca tankın yerleştirileceği bölgede sıcaklığın 6 ile 16 derece arasında olması tuz oranının da %33-35 arasında olması gerekmektedir.
Somon Balığı Nasıl Beslenir?
Somon balıkları yapay olarak beslendiğinde fazla bir alana ulaşamayacakları için dışarıdan müdahale ile beslenmelidir. Yetiştirilen somonun cinsine, yaşına ve adedine göre belirlenen özel yemler, otomatik makineler aracılığı ile belirli aralıklarla tanklara boşaltılır. Balıkların boyutlarının ve ağırlıklarının yakından takibi beslenmenin yeterliliğini ölçmek açısından çok önemlidir. Balıklar gereğinden küçük boyutlarda ise beslenme sıklığı ve çeşitliliğinin arttırılması gerekirken yağ oranının artması beslenmenin fazla olduğunu ve yine bir düzenlemeye gidilmesi gerektiğini gösterir.
Somon Balığı Nasıl Hasat Edilir?
Somon balıkları birkaç aylık olduktan sonra hasat edilecek olgunluğa ulaşırlar. Et amacıyla hasat edilen somon balıkları planlanan hasat tarihinden önce 3 gün aç bırakılır ve dışkılama miktarı azaltılır. Aynı zamanda et kalitesi de artan balıklar çiftlik içerisinde kesilip paketlenir ya da dağıtılacakları yere doğru gönderilir. Eğer balıklar damızlık olarak ayrılmak isteniyorsa hasat zamanında özel olarak seçilerek damızlık somon balığı tanklarına gönderilir.