Yaprak Biti Neden Olur? Nasıl Yok Edilir?
Yaprak bitleri, Aphididae böcek ailesinde yer alan küçük ve emici böceklerdir. Bu böcek ailesi, tarım ve bahçecilik için bir sorun olabilecek birkaç yüz alt tür ile beraber yaklaşık 5.000 farklı alt tür içermektedir. Yetişkin yaprak bitleri armut şeklindedir ve uzunlukları 2 mm civarındadır. Ev bitkilerinde en yaygın yaprak bitleri açık yeşil renkli ve armut şeklinde olan bitlerdir. Bunun yanında pembe, beyaz, gri ve siyah renkte olan bazı yaprak bitleri ev bitkileri için sorun olabilmektedir. Evlerdeki bitkilere çeşitli şekillerde bulaşabilen bu bitler, bitkilere yerleşerek burada yaşamlarını sürdürmeye başlarlar ve bu süreçte bitkiye zarar verebilirler.
Yaprak Bitleri Bitkilere Nasıl Zarar Verir?
Yaprak biti istilası hızlı bir şekilde gerçekleşir ve bu bitler oldukça hareketlidir. Bitkinin bölümleri arasında ve diğer bitkilere hızlı bir şekilde ulaşırlar. Bu bitler uçarak veya sürünerek bitkiler arasında geçiş yaparlar. Yaprak bitleri, bitkinin özsuyunu emerek bitkiye zarar verir. Özellikle bitkilerin taze kısımlarında ve büyüme noktalarında daha yoğun olarak kolonileşirler. Bu nedenle taze yapraklar genellikle kırışmış ve küçük görünür. Bununla beraber yaprak bitleri, bitkinin gövde kısmında da açık bir şekilde görülebilir. Eğer ciddi bir istila söz konusu ise bitki yapraklarını dökmeye başlar. Sukulentlerde ise genellikle mantar gibi bazı hastalıkların oluşmasına sebebiyet verir.
Yaprak Biti Yaşam Döngüsü
Yaprak biti yumurtaları dış ortamda bitkilerin odunsu kısımlarına tutunarak kış dönemini geçirirler, ilkbaharda ise yumurtalar açılarak dişi yaprak bitleri oluşur. Dişiler çiftleşmeye gerek duymadan yeni yaprak bitlerini oluştururlar ve bunların olgunlaşması 10 gün gibi kısa bir sürede gerçekleşir. Erkek olan yaprak bitleri sonbahar aylarında doğarlar. Kış dönemi başlamadan önce dişiler ile çiftleşerek yeni yumurtalar oluşturur ve bir sonraki dönem için hazırlıklar başlar. İç mekan bitkilerinde yaprak bitlerinin üremelerini yavaşlatacak herhangi bir durum söz konusu değildir. Dişi yaprak bitleri tüm yıl boyunca ara vermeden nimf üretmeye devam edebilir. Böylece, yaprak biti popülasyonu, iç mekan bitkileri üzerinde hızla kontrolden çıkabilir.
Yaprak Bitlerini Önleme Yöntemleri
Çoğu zararlı gibi, yaprak bitleri için de en iyi kontrol doğru bakım ve sağlıklı bitkilerdir. Sağlıklı ve güçlü bitkiler, zayıf ve stresli bitkilere göre istilaya karşı çok daha dirençlidir. Genel bir kural olarak, bitkilerinizin sağlıklı olduğundan emin olursanız, bakımını doğru bir şekilde yaparsanız bu tarz sorun yaratacak böceklerin bitkinize ulaşmasını büyük ölçüde engellemiş olursunuz.
İç mekan bitkilerinizde yaprak bitleri görürseniz, çoğu kimyasal olmayan birçok kontrol yöntemi vardır.
Yaprak Bitleri Nasıl Yok Edilir?
Bitkiyi Yıkama: Bitkilerinizdeki yaprak bitlerini uzaklaştırmak için yıkama ve tazyikli bir su kullanabilirsiniz. Ayrıca parmaklarınızla veya pamuklu çubukla da yıkama esnasında zararlıları uzaklaştırabilirsiniz. Hafif istilalar için en iyi ve sağlıklı yöntem budur.
Suya Daldırma: Bitkiniz tazyikli suyu tolere edemeyecek hassas yapraklara sahipse, yaprak bitlerini uzaklaştırmak için tüm bitkiyi suya daldırabilirsiniz. Bitkiyi baş aşağı çevirin ve yeşil kısmını temiz ve oda sıcaklığındaki suya daldırın.
Böcek Öldürücü Sabun Kullanımı: Böcek öldürücü sabunlar piyasada mevcuttur. Bu tarz ürünleri kullanabilirsiniz. Bitkilere zarar verebilecek parfüm ve katkı maddeleri içermeyen bir ürün olmasında fayda vardır. Sabunu zayıf bir konsantrasyonda suyla karıştırın ve yaprakların alt kısımlarına odaklanarak bitkilere püskürtün.
Neem Yağı Uygulaması: Neem yağı neem ağacından elde edilir ve bu nedenle tamamen organiktir. Etiket talimatlarına göre kullanmanız gerekir. Neem yağı böceklerin beslenme yeteneklerini etkiler ve kovucu görevi görür. Çevre Koruma Derneklerine göre neem, sebze ve gıda bitkilerinin yanı sıra süs bitkilerinde kullanım için güvenlidir.
Bitki Kısımlarının Uzaklaştırılması: Bitkinin yoğun şekilde istila edilmiş kısımlarını kesebilir ve uzaklaştırabilirsiniz. Bu sayede yaprak bitini büyük ölçüde azaltmış olursunuz, sonrasındaki uygun bir yıkama ile sorun çözülebilir.
Yapışkan Tuzaklar: Bitkilerinizin etrafına asılan yapışkan kağıt şeritleri, ziyarete gelen böcekleri yakalayacaktır. Bu tarz yapışkan kağıt veya bantları yapı marketlerde bulabilirsiniz.
Kimyasal Sprey Kullanımı: Öncelikli olarak doğal ve kimyasal olmayan yöntemlerin kullanılmasında fayda vardır. Ancak değerli bir bitkinin şiddetli istilası size hiçbir seçenek bırakmıyorsa bu yöntemler uygulanabilir. Piretrin, imidakloprid veya piretroid içeren bir sprey bu amaçla kullanılabilir. Potansiyel zararı sınırlamak için toksisitesi düşük olan piretrin bazlı spreyleri kullanmak en mantıklı olanıdır.
Ev Yapımı Yaprak Biti Spreyi
Evdeki ürünler ile tamamen organik ve doğal böcek kovucu spreyler hazırlamanız mümkündür. Bunun için çeşitli tarifler söz konusudur. En yaygın olan birkaç tarifi sizlere vereceğiz. 1 diş sarımsak, 1 küçük soğan ve 1 çay kaşığı kırmızı biberi bir mutfak robotu veya blender içinde birleştirin ve bir macun haline getirin. 1 litre suya karıştırın ve 1 saat bekleyin. Bir tülbentten süzün ve 1 yemek kaşığı sıvı bulaşık deterjanı ekleyin. İyice karıştırın. Karışım buzdolabında bir haftaya kadar saklanabilir. Hazırladığınız spreyi bitkinizin böcekli kısımlarına püskürtebilirsiniz.
