Sülün Özellikleri ve Yetiştiriciliği
Sülün görkemli görünüşü ile dikkatleri üstüne çeken bir kuş türüdür. Tavuktan biraz büyük tavus kuşundan biraz daha küçük olan bu kuş çok çeşitli amaçlar ile beslenmektedir. Gerek sülün etinin ve yumurtasının değerli besin içeriği gerek sülünün görünümü itibariyle tercih edilmesi insanların sülün üretimine başlamayı düşünmesine yol açmıştır. Bu nedenle bu yazımızda sülünler hakkında bilgiler verecek ve üretimine dair detayları paylaşacağız.
Sülünün Özellikleri Nelerdir?
Bu kuş türünün üretim aşamasına geçmeden önce bu tür hakkında detaylı bir bilgiye sahip olmak gerekmektedir. Bu kuşlar Asya’dan Birleşik Krallığa, Kuzey Avrupa’dan Afrika’ya kadar pek çok yere yayılmıştır. Onlarca alt türü olan bu canlı görünüm ve kullanış amacıyla farklılık göstermektedir.
Sülünler cinsiyet özelliklerini iyi taşıyan hayvanlardır. Erkekler dişilere oranla daha küçük, parlak ve gösterişli iken dişiler erkeklere oranla daha büyük, soluk renkli ve gösterişsizdir. Çiftleşme döneminde hırçınlaşabilen bu canlılar dış görünüşlerini kullanarak çiftleşebileceği eşlerini ararlar. Sülünün bu süslü görünümü onu değerli kılan özellikler arasında yer almaktadır.
Sülünler hemen hemen her ortama ayak uydurabilen canlılar olduğundan dünyanın dört bir yanında karşılaşmak mümkündür. Doğada küçük böcekler, meyveler, tohumlar ve küçük sürüngenler ile beslenen bu canlılar yetiştiği ortamdaki besinlere kolayca adapte olabilir. Ancak bazı bölgelerde değişen yaşam koşulları sebebiyle egzotik sülün cinslerinin sayısı arttığından beslenme başta olmak üzere her alanda koruma gereksinimi duyulabilmektedir.
Sülünler yeterli olgunluğa ulaştıktan sonra her üreme sezonunda 10-12 adet yumurta bırakırlar. Bu sayı sülünün yaşına, türüne ve yaşadığı ortama göre farklılık gösterebilir. Dişi sülün kuluçka döneminde girdikten ve yumurtaların üzerine yattıktan sonra 1 aydan daha kısa bir süre içerisinde sülün civcivleri yumurtadan çıkar. Dişi sülün tarafından birkaç hafta beslenen ve korunan bu civcivler büyüdükten sonra uçarak kendi yaşamlarına devam eder.
Sülün Nasıl Yetiştirilir?
Sülün birçok kuş türüne göre bakılması ve üretimi zor olan bir canlıdır. Fakat yine de gerekli ortam ve koşullar sağlandığında, yırtıcılara karşı önlem alındığında üretim sorunsuz bir şekilde devam eder.
Sülün yetiştiriciliğine başlamadan öncelikle gerekli ortamın sağlanması gerekmektedir. Sülün normal yaşamlarında çok geniş alanlara yayılarak yaşamlarına devam ederler. Bu nedenle üretimin yapılacağı alanda metrekare başına düşen sülün sayısının çok fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca çiftleşme dönemlerinde erkek sülünler hırçınlaşabildiği için mümkünse alan bölünmeli ve erkek dişi oranı iyi bir şekilde ayarlanmalıdır. Bu ortamda çeşitlilik gösteren zemin malzemeleri kullanılmalı, havalandırma, sıcaklık ve nem gibi koşulların iyi ayarlanması gerekmektedir. Sıcaklık 25-30 derece, nem %60-70 arasında olması önerilmektedir.
Sülün için gerekli ortam sağlandıktan sonra bir sonraki aşamada sülün temininin sağlanması gerekir. Üretim sahibi hazır bir şekilde sülünleri temin edebileceği gibi dışarıdan döllenmiş yumurta da alabilir. Dışarıdan alınan yumurtaların çıkartılması için kuluçka makinesine ihtiyaç duyulur. Ayrıca üretimin diğer aşamasında ilk sülünlerin neslinin devamı için kuluçka makinesine gereksinim devam edecektir. Kuluçka makinesinde yavruların en yüksek verimde çıkabilmesi için 37-37,5 derecelik bir sıcaklık ve %60 nem oranı yeterlidir. Işıklandırma ve havalandırma da yeterli olduğu sürece %90’a varan bir çıkım oranı yakalanabilmektedir.
Üretim aşamasında beslenme sülünlerin gelişimi ve dış görünüşü için çok önemlidir. Bütün besin ögelerini dengeli bir şekilde vermek hayvanların en iyi şekilde büyümesine yardımcı olur. Bunun için canlı yem, meyve, mısır, buğday ve arpa gibi yemler yeterli olmaktadır.
Sülünler üretim yerinde farklı boyutlarda olacağından kendi boyutlarına göre ayrılmalıdır. Yeni doğmuş sülünler nispeten daha dayanıksız oldukları için daha dayanıklı bir ortamda özenle bakılmalıdır. Yeni civcivlerde su kabında boğulma, ampule bağlı yanık ve elektrik çarpması gibi sorunlar sıkça görüldüğünden ekstra önlemler alınmalıdır.
Üretimde en büyük engellerin başında hastalık gelmektedir. Hastalığın şekline ve etkilediği hayvan sayısına göre verim kaybından toplu ölümlere kadar birçok problem meydana gelebilir. Bu nedenle öncesinde sülünlerin aşılanması ve ilaçlanması sağlanmalı, ortam için gerekli temizlik önlemlerinin alınması gerekmektedir. İlaçlamalar genelde hayvanların içme sularına yapıldığından sülünlerin yaş ve sayısı dikkate alınarak doz ayarlanmasının yapılması gerekir. Eksik doz hiçbir etki göstermeyeceği gibi doz aşımı gibi durumlarda hayvanlar için tehlikeli sonuçlar ortaya çıkabilir.