İpek Böceği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İpek böceği son yıllarda hayvancılık alanında yapılan girişimlerde ön plana çıkmış bir hayvandır. Özellikle son zamanlarda çok fazla emek göstermeden para kazanmak girişimciler için bu hayvan önemli bir yere sahiptir. Bugünkü yazımızda ipek böceği yetiştiriciliği nasıl yapılır, beslenme ve hastalık bilgisi, nasıl ürer gibi soruların cevabını vereceğiz. Ancak öncesinde ipek böceği hakkında gerekli bilgilerin öğrenilmesi gerekmektedir.
İpek Böceği Nedir? Ne İşe Yarar?
İpek böceği adından da anlaşılacağı gibi bir böcektir. Taze dut yaprakları ile beslenen bu canlı kelebeklerin yumurtlayıp tırtıl olarak doğduğu canlı çeşididir. Günümüzde bu canlının üretimi oldukça değerli olan ipeğin elde edilmesi için kullanılmaktadır.
Kelebeklerin dut yaprakları üzerine bıraktığı larvalar bir süre sonra canlanır. Ardından koza evresine giren ipek böceği 800 metreye kadar uzayan ipek üretir ve kendini sararak çevresini örer. 2 aylık bir ömrü olan bu canlı tek seferde 300 kadar larva yumurtası üretebilmektedir.
İpek böceğinin özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir;
- İpek böcekleri metamorfoz geçirirler. Sırasıyla larva, tırtıl ve kelebek şeklinde yaşam döngüsünü tamamlar.
- Yumurtadan ilk çıkan larvalar siyah renkteyken büyüdükçe rengi açılmaya başlar.
- İpek böceği günün neredeyse her anında yemek yediği için çeneleri gelişmiş durumdadır.
- İpek böceklerinde cinsiyet erkeklerde 8 segmentlik karından, dişilerde 7 segmentlik karından belirlenmektedir.
İpek Böceği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İpek böceği üretimi sanıldığı kadar zahmetli bir iş değildir. Gerek beslenme kolaylığı gerek devlet desteğinin bol olması bu işin yapılmasını kolay kılan etmenler arasında yer alıyor. Gerekli yaşam alanı, nem ve sıcaklık değerleri, beslenme için yeterli malzemeler hazır olduğu sürece her yaştan insan bu canlının üretimini yapabilir.
İpek böceği üretimine başlanmadan önce böceklerin besleneceği alanın iyi seçilmesi gerekir. Bir evin odasında da yapılabileceği gibi büyük bir alanda da ipek böceği yetiştirilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta nem ve sıcaklık değerlerinin iyi seçilmesi gerekmektedir. Uzmanlar ipek böceğinin sağlıklı bir şekilde yaşamını sürdürebilmesi için 24-28 derecelik bir sıcaklığın ve %70-85’lik bir nem derecesinin yeterli olduğunu belirtmektedir.
Yetiştirme sürecinde ipek böceği genç ipek böceği ve yetişkin ipek böceği şeklinde olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu iki ayrı dönemde böceklerin farklı bakım gereksinimleri vardır.
- Genç İpek Böceği: Genç ipek böceği doğumdan 3. yaşa kadar geçen süreyi ifade eder. Bu süreçte ipek böcekleri çok hassas oldukları için normalden daha fazla dikkat edilmelidir. Bu dönemdeki canlılar için 25 derecelik sıcaklık ve %80’lki nem oranı yeterlidir. Genç ipek böceklerinin beslenmesi daha özenli olmalıdır. Bu canlılara dut yaprağı seçilirken en taze ve yumuşak yaprakların seçilmesi gerekir. Yeni oluşmuş larva 3. günden itibaren beslenmeye başlar. Bu süreçte havalandırmanın eksiksiz yapılması gerekir.
- Yetişkin İpek Böceği: 3. yaştan itibaren ölüme kadar geçen süre yetişkin ipek böceği olarak adlandırılır. Bu dönemdeki böceklerin dayanıklılığı genç ipek böceklerine oranla daha fazladır. Ayrıca daha fazla yem tüketen bu böcekler genç yetişkin böceklerinden daha fazla ipek üretimi yaparlar.
Üretim ve Hasat Süreci
Larva ilk kez yumurtadan çıktıktan sonra her 4 haftada bir koza örerler. Bu süreç içerisinde erkekler ve dişiler sürekli olarak çiftleşir. Dişi çiftleştikten hemen sonra 250-300 kadar yumurta bırakırken erkek böcekler çiftleşecek yeni dişiler aramaya başlar.
İpek böcekleri yumurtladıktan sonra yumurtanın saklanma süreci çok önemlidir. Karanlık ortamda torba içinde bekletilen ve iyice havalandırılan yumurtalar çıkıma birkaç gün kala güneş ışığında birkaç saat bekletilir ve çıkış süreci en aza indirilir. Yumurtalar yaklaşık 3 hafta içerisinde çatlamaya başlarlar. Yumurtaların çıkması yaklaştığında bir kap yardımı ile 24-26 derecelik bir sıcakta bekletilmesi kırılıp larvaların çıkması için yeterlidir.
İpek böceğinin hasat edilmesi üretim ve gelişiminden biraz daha fazla zahmetlidir. Askı ve koza hazırlığı tamamlandıktan sonra böcekler hasat edilebilir olgunluğa ulaşmış demektir. Böcekler 5 yaşına geldikten sonra yemek yemeyi keserler. Ardından üreticinin hazırladığı meşe, hardal, püren vs. kullanılarak askı hazırlanır. Sararmış ipek böcekleri artık buraya yerleşerek koza örmeye başlar.
İpek böcekleri askıya yerleştikten sonra yaklaşık 8-9 gün içerisinde askıdan sökülebilir. Bu süreç uzarsa verim azalması yaşanabilir. Askıdan sökme işlemi tamamlandıktan sonra ölü böceklerin diğer kozalara zarar vermemesi için ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Son olarak elde edilen koza aracılar yardımı ile satışa sunulu.
