Çikolatalı Nane Bitkisi Yetiştirilmesi ve Bakımı
Çikolatalı nane bitkisi, klasik nane (Mentha piperita) ile yakın akraba sayılmaktadır. Bu melez, Mentha citrata (portakal nane) ile Mentha piperita bitkilerinin çaprazlanmasıyla meydana gelir. Tohum üretmeyen steril ve hibrit bir bitkidir. Çikolata aromasına sahiptir, ancak tadı Mentha citrata nanesinin narenciye aromasına da benzemektedir.
Bu bitki yaklaşık olarak 60 cm boyunda büyür ve rizomlar tarafından çekici bir zemin örtüsüne kolayca yayılır. Yuvarlak, mızrak şeklindeki yapraklar, diğer nane formlarından daha koyu renge sahip bir yeşildir. Lavanta renkli çiçekleri yaz aylarında ortaya çıkar. Bu güçlü ve hızlı büyüyen bitki, daha soğuk iklimlerde bazen yıllık olarak yetiştirilir. Böyle yerlerde genellikle son don riski geçtikten sonra ilkbahar aylarında ekilir. Bitki bölge izin verdiği ölçüde yayılacaktır. Bu yayılmayı kontrol altında tutmak ise zor değildir.
Çikolatalı Nane Bitkisi Bakımı
Çikolatalı nane bitkisi fidandan veya gövde kesimlerinden ekilmektedir. En ideal yetiştirme yerleri hafif asidik veya nötr, zengin içerikli ve nemli topraklardır. Soğuk bölgelerde don tehlikesi ortadan kalktıktan sonra yaklaşık 60 cm aralıklar ile dikilmesi uygundur.
Zengin olmayan topraklarda yetişen bitkiler, uçucu yağlarını (ve dolayısıyla kokularını ve lezzetlerini) konsantre etme eğiliminde olsa da; genel olarak nane bitkisi nemli, zengin, humuslu toprağı tercih eder. Bu nedenle ekimden önce toprağa biraz organik madde eklemek iyidir. Nane, yarı gölgeyi tercih eden birkaç mutfak bitkisinden biridir. Ancak, yeterli nem sağlarsanız tam güneş ışığında da yetiştirebilirsiniz.
Çikolatalı nane çeşidi sıradan nane kadar hızlı büyümez, ancak yine de kaplarda veya bariyer olan zeminde yetiştirmek daha uygundur. Alternatif olarak, köklerinin yayılmasını kontrol etmek için tüm kabı toprağa ekebilirsiniz. Ancak, yayılan bir zemin örtüsü ve bitkinin yayılmasını istiyorsanız serbest bırakabilirsiniz.
Işık
Çikolatalı nane bitkileri kısmi gölgeyi tercih eder. Onları sık sık sularsanız tam güneş ışığında da yetiştirebilirsiniz.
Toprak
Hemen hemen her zengin, nemli toprakta başarılı bir şekilde çikolatalı nane yetiştirecektir. Çok kuru, kumlu toprakların sorunlara yol açması ise muhtemeldir. Ancak sık sık sularsanız bunun üstesinden gelebilirsiniz. İyi drene olmasını sağlamak için toprağı her yıl organik maddeler ile zenginleştirmekte fayda vardır.
Nem
Çikolatalı nane bitkisi sık sulanması gereken bir bitkidir. Ancak sürekli olarak sulamak ve toprağı bir bataklık gibi tutmak olumsuzluklara neden olabilir. Bir kapta veya saksıda büyütüyorsanız, saksının tamamen kurumasına izin vermeyin ve suladığınız suyun iyice süzülmesini sağlayın.
Sıcaklık
Bu bitki neredeyse tüm iklim koşullarında yetiştirilebilir. İç mekan koşulları genellikle kuru olduğundan, iç mekanda yetiştirilirseniz önemli miktarda nem sağlamanız gerekecektir. Buğulanma şeklinde veya kabı çakıl ve su dolu bir kaba koyarak nemi sağlayabilirsiniz. Aşırı nem mantar hastalıklarının gelişmesine neden olabilir, bu nedenle dikkat etmek gerekir.
Gübre
Çikolatalı nane, her baharda tek doz dengeli gübreden biraz daha fazlasına ihtiyaç duyan güçlü bir bitkidir. Toprağı uygun mevsimde gübrelemek bitkinin yetişmesi açısından fayda sağlayacaktır.
Budama ve Hasat
Bitkiler en az 10-15 cm boyunda olduğunda yaprakları budamaya başlayabilirsiniz. Düzenli budama, bitkileri kontrol altında tutmaya yardımcı olur, böylece bahçeye tamamen yayılmasını da engellemiş olursunuz. Herhangi bir budama sırasında yaprakların üçte birinden fazlasını almamak gerekir. Büyüme mevsimi boyunca en az üç veya dört kez budama veya hasat yapmak gerekir.
Bitkileriniz çiçek açtığında, onları tekrar budamak faydalı olacaktır. Sapların uzadığını ve yaprakların seyrekleştiğini ve küçüldüğünü fark ederseniz; bu durum, hasatın bitkinizi canlandırmak için yeterli olmadığının bir işaretidir. Bitkileri üçte bir oranında kesin ve ortaya çıkan yeni yapraklar çok daha büyük yapraklar olmalıdır.
Çikolata Nane Üretimi
İlk olgun bitkiye sahip olduktan sonra, uygun şekilde kesimler alabilir ve bitkiyi istediğiniz kadar çoğaltabilirsiniz. Çikolatalı nane bitkileri tohum üretmeyen steril melezler olduğu için bu bitkiyi tohumdan yetiştiremezsiniz. Bitki, daha güçlü hale gelerek ve yeni bitkilerin çıkmasını sağlayarak budama veya kök hasatına yanıt verecektir. Bu şekilde hızlı bir şekilde çoğalmasını sağlayabilirsiniz.
Kök keserek çoğaltmak için;
- Sterilize edilmiş budama makasına, şeffaf cam veya kavanozda filtrelenmiş suya ve güneşli bir yere ihtiyacınız olacaktır. Bir hafta kadar sonra, çok amaçlı, kaliteli saksı toprağı ile dolu bir saksıya da ihtiyacınız olacak.
- Saptan bir yaprağın büyüdüğü bir düğümün hemen altında 8-12 santimetrelik bir sap kesin .
- Kesimi suda askıya alın. Su hattının üzerinde kalan tüm yaprakları kesin. Su hattını korumak için birkaç günde bir biraz su ekleyin. Su üzerinde bir film oluştuğunu fark ederseniz, suyu tamamen değiştirin. Bu su değişimi bakteri üremesini engeller. Genellikle üç ila dört hafta arasında önemli bir kök yapısının oluşmasını bekleyin.
- Köklendikten sonra, gövdeyi ve yeni köklerini saksı toprağına veya bahçeye ekin.
Bir saksıda bu bitkiyi yetiştirme, bitkinin tadını çıkarmanın iyi bir yoludur. Drenaj delikleri olan en az 30 santimetrelik derin bir saksıya ihtiyacınız olacaktır. Çilek saksısı gibi bir şey kullanırsanız, aynı saksıda birden fazla nane çeşidi de yetiştirebilirsiniz. Çikolatalı nane, koyu yeşil yaprakları ve sapları ile oldukça çekicidir.
Nane bitkisi genellikle sorunsuzdur. Ancak bazen yaprakların alt kısımlarında küçük turuncu lekeler ile kendini gösteren bir mantar hastalığından etkilenebilir. Organik bir mantar ilacı kullanmak ve yaprakların sulama döngüsü arasında kurumasını beklemek sorunu çözmeye yardımcı olacaktır. Bitkilerin çok kalabalık olmadığından ve bol hava sirkülasyonu olduğundan emin olmak gerekir.
Çikolatalı nane bitkileriniz strese girerse, beyaz sinek, örümcek akarları, yaprak bitleri ve et böceği gibi zararlılara karşı duyarlı hale gelebilirler. Narenciye yağı bu böcekler için iyi bir çaredir.
