Bitkilerde Yaprak Sararması Neden Olur? Nasıl Geçer?

Tarımla uğraşan veya amatör olarak bitki yetiştiriciliği yapan birçok kişinin en sık karşılaştığı sorunların başında yapraklarda meydana gelen sararmalar gelmektedir. Bitki sahipleri çoğunlukla bunun bitkinin cinsi veya aldığı tohumla ilgili olduğunu düşünse de bu durum aslında bitkinin yetiştiği ortam ve yapılan bakım ile ilgilidir. Yani sararmalar bitki alakalı değil aksine bakımın yanlışlığı ve eksikliği ile ilgilidir.

Bitki yapraklarına yeşil rengi klorofil pigmenti vermektedir. Güneş ışığı ile eşzamanlı çalışan bu organik yapının etkisi bozulmaya başladığında kloroz olarak da bilinen yaprak sararmaları meydana gelir. Bitki sahipleri bunun bir hastalık olduğunu düşünse de aslında bitki bakımında yapılacak birkaç değişiklik ile bu sararmalar ortadan kalkabilir. İşte bitki yapraklarında sararmaya neden olan faktörler;

• Su Kaynaklı Problemler: Bitkiler için hayati öneme sahip olan su kimi zaman onların sonuna neden olabilmekte. Özellikle fazla sulama ve fazla suyun drenajı yapılmadığı durumlarda bu son kaçınılmaz olabilmektedir. Öyle ki uzmanlar yapraklardaki aşırı sararmanın ana nedeni olarak aşırı sulamayı göstermektedir. Fazla su toprakta zamanla birikerek bitki köklerinin kapanmasına neden olur. Bu kökler kapandığı için bitki için gerekli olan su ve mineraller topraktan alınamaz.  Bu da zamanla kuraklık etkisi göstererek bitki yapraklarının sararmasına yol açar.
• Köklerin Hasarı ve Sıkışması: Bitki yapraklarındaki sararmanın bir diğer önemli sebebi de köklerin çeşitli sebeplerle hasar alması ya da sıkışmasıdır. Köklerin hasarı genellikle bitki bir yerden bir yere taşınırken görülmektedir. Köklerdeki sıkışma ise daha çok toprak seçimi ile ilgilidir. Saksıya yeni koyulan toprak aşırı sıkışmış bir topraksa, sert gübreler kullanılıyorsa ya da sert yapıda bir topraktan oluşuyorsa zamanla kökler yeterince su ve mineral alamadığı için sararmalar görülebilir.
• Toprak pH’ı: Bitki için pH seviyesi çok önemlidir. Ortamın aşırı derecede bazik ya da asit olması bitkinin yapraklarını sarartabildiği gibi canlılığını da etkileyebilir. Uzmanlar bitkinin beslendiği toprağın ortalama 6.00 pH derecesine sahip olmasını önermektedir. Bu değerin aşırı miktarda artması ya da azalması bitki yapraklarının sararmasına yol açabilir.
• İnorganik Madde Eksikliği: Bitkiler besinlerini kökler aracılığı ile topraktan alır. Bazı topraklar gerekli besinler açısından oldukça zenginken bazı topraklar bu besin ögeleri açısından fakirdir. Azot, potasyum, magnezyum, demir ve kükürt gibi önemli inorganik maddeler toprakta yeterince bulunmuyorsa yapraklarda sararma meydana gelebilir. Bu sararmalar eksik olan maddeye bağlı olarak farklı yerlerde ve şekillerde olabilir.

Bitkilerde Yaprak Sararması Nasıl Geçer?

Yapraklar klorofil pigmenti sayesinde güneş enerjisini kullanarak besin üretir ve canlılığını devam ettirir. Yapraklar sararmaya başladıktan sonra bu durum engellenmez ise bitki yeterince besin sağlayamayacağı için başta verim kaybı ve ölüm olmak üzere pek çok sorun ortaya çıkar. Bu nedenle bitkinin sararmış yapraklarına en kısa sürede çözüm bulunması gerekmektedir.

Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalarda şu uygulamaların bitki sararmasının önüne geçtiği belirtilmektedir;

1. Saksı bitkilerinde su göllenmesini önlemek için altı delikli saksılar kullanılması fazla suyun boşaltılmasını sağlayarak yaprak sararmasının önleyebilir.
2. Bitkiye toprak seçerken gözeneği bol yapıda toprak seçilmesi köklerin kapanmasını önleyerek iyi bir şekilde beslenmesini sağlar ve sararmaların önüne geçilebilir.
3. Bitkiyi sulamadan önce herhangi bir objeyi toprağa daldırmak toprağın suya olan doygunluğunu ölçmek için kullanılabilir.
4. Büyük bahçelerde toprağı karıştırmak toprağın sertleşmesini önleyerek yaprak sararmasının önüne geçilebilir.
5. Bitki ekimi yapmadan önce toprağın pH seviyesinin ölçülmesi gelecekte meydana gelecek yaprak ona uygun seçim yapmak sararmalarını başlamadan bitirebilir.
6. Toprakta bulunan eksik mineraller sararmaya neden olduğu için eksik maddelerin gerektiği miktarlarda eklenmesi yaprak sararması problemini ortadan kaldırabilir.